مکانیابی سایت های مناسب تغذیه مصنوعی منابع آب زیرزمینی و مناطق پخش سیلاب با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) (مطالعه موردی: شهرستان سبزوار)

تأمین نیاز آبی بیشتر گیاهان زراعی در مناطق خشک تنها از طریق آبیاری میسر است چه کمبود بارش، بالا بودن تبخیر و توزیع نامناسب بارندگی کشت دیم آنها را از نظر اقتصادی غیر قابل توجیه می‌نماید، از طرفی جریان رودهای دائمی که بتواند نیاز آبی را در بخش‌های مختلف مصرف در این گونه مناطق تأمین نماید، کافی نبوده و بایستی کمبودها از محل‌های دیگر از جمله منابع زیرزمینی جبران شوند. در مناطق خشک و نیمه خشک توزیع زمانی و مکانی نامنظم بارندگی و فقر پوشش گیاهی باعث شده تا نعمت حیات بخش نزولات جوّی به بلای طبیعی تبدیل شده و به صورت سیل همراه با خسارت، از دسترس خارج شود.در این مناطق یکی از راه‌های جلوگیری از تخریب اراضی استفاده از سیلاب برای تغذیه مصنوعی سفره‌های آب زیرزمینی می‌باشد. در تحقیق حاضر در شهرستان سبزوار، ابتدا نقشه‌های (شیب، خاک، کاربری اراضی، همباران) منطقه مورد نظر تهیه گردید، سپس با انطباق لایه‌های اطلاعاتی با کمک GIS، مکان‌های مناسب برای تغذیه مصنوعی آب‌های زیرزمینی استخراج گردید. سپس برای تعیین محل‌های مناسب پخش سیلاب با استفاده از نقشه زمین‌شناسی شهرستان و تصاویر ماهواره‌ای، نقشه پراکنش آبرفت‌های کواترنری در سطح شهرستان در محیط GIS استخراج شد. براساس نتایج بدست آمده از این روش از کل مساحت شهرستان (20502کیلومترمربع) حدود 96/3279 کیلومترمربع (16 درصد) مناسب برای طرح های تغذیه مصنوعی و حدود 76/6017 کیلومترمربع یعنی حدود 4/29 درصد سطح شهرستان مناسب برای اجرای پروژه‌های پخش سیلاب می‌باشد.  در نهایت از تلفیق دو نقشه حاصل، مکان‌های مناسب برای تغذیه مصنوعی وپخش سیلاب در این شهرستان حدود 56/1591 کیلومترمربع( 76/7 درصد) برآورد شد.